عرف تاریخ و جهان بر این بوده است کـه همیشه پسران برای درخواست ازدواج برای دختران پا جلو بگذارند و خواستگاری نمایند. دختره از پسره خواستگاری کرده! همین جمله کافی است تا بمبی بین اعضای خانواده منفجر شود و همه ی ي شروع کنند بـه اظهار نظر و قضاوت. اظهارنظرهایی کـه البته معمولاً با نهی و بدگویی از دختر همراه است.
آداب و سنت و عرف ما همیشه درخواست ازدواج را از سوی پسر مطلوب می داند و حرکتی خلاف رودخانه با برخورد خوبی مواجه نمی شود. هرچند کـه با کاهش آمار ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج بسیاری از کارشناسان از لزوم تغییر در این باورها صحبت میکنند اما کمتر خانوادهای می تواند این مساله را بپذیرد و کمتر دختری حاضر میشود از مرد مورد علاقهاش خواستگاری کند.
هرچند کـه این موضوع چندان هم عجیب نیست و هم در تاریخ نمونه آن را داشتهایم و هم در چند سال گذشته. کسانی مثل دو بازیگری کـه اعلام کردند منتظر خواستگاری مرد مورد علاقه شان نشده و خودشان پیش قدم شدند!
بازیگران پیشگام
ویشکا آسایش بازیگر سینما و تئاتر و تلویزیون، مدتی پیش اعلام کرد از همسرش خواستگاری کرده است. او گفت: «همسرم رضا «در مورد احساس من» چیزی نمیدانست. فقط من او را دوست داشتم. در آخر هم خودم رفتم و بهش اعتراف کردم کـه دوستش دارم. این ماجرا بعدها تبدیل بـه یک شوخی شد تا هر از گاهی بگوید
بهترین تهران را شکار کردی اما بـه نظر من آدم نباید بترسد. من فکر میکردم فوقش میگویند نه. چه اشکالی دارد. اگر نمیرفتم و نمیگفتم ممکن بود زندگیام را با اگرهایی ادامه دهم؛ اگر میگفتم، اگر قبول میکرد، اگر میرفتم و…«ویدا جوان بازیگر تلویزیون هم بـه تازگی اعلام کرده از همسرش درخواست ازدواج کرده است.
ایلا تهرانی همسر ویدا جوان گفته است: «راستش را بخواهید در ازدواج ما بسیاری از چیزها از جمله مراسم خواستگاری و عقد و عروسی بـه شیوههـای رایج برگزار نشد و سعی کردیم ضمن احترام بـه سنت آنطور کـه خودمان دوست داریم این مراسم را برگزار کنیم، اتفاقی کـه در خواستگاری ما رخ داد و شاید بـه نظر برخیها حتی نامتعارف بـه نظر برسد
این بود کـه ویدا از من خواستگاری کرد و من هم آنقدر از این حرکت او شگفت زده شدم کـه بدون درنگ بـه او پاسخ مثبت دادم. معمولاًً دخترها در ذهنشان است کـه مرد رویاییشان سوار اسب سفید شود و بـه خواستگاری انها بیاید، در حالیکـه ویدا این قاعده را بـه هم زد و با اسب سفید بـه خواستگاریم آمد و من را با خودش برد».هر دوی این بازیگران از تصمیم خود و البته زندگی مشترکشان رضایت زیادی دارند و مشکلی با این مساله پیدا نکرده اند. اما واقعا این کار خوب است یا بد؟
در هیچ قانونی تعیین نشده است کـه دختر از پسر خواستگاری نکند
فرهنگ نمی گذارد
قاسمیکبریا دکترای روانشناسی و مشاوره درباره خواستگاران دختران از پسران می گوید: «خواستگاری چه از طرف پسر و یا دختر باید از سه حوزه فرهنگ، اعتقاد، ضوابط و قواعد اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. در هیچ قانونی تعیین نشده است کـه دختر از پسر خواستگاری نکند و یا هیچ الزامی هم وجود ندارد کـه حتما پسر از دختر خواستگاری کند. از لحاظ اعتقادی در هیچ روایتی و یا آیهای نیامده است کـه پسر باید از دختر خواستگاری کند.
اما از لحاظ فرهنگی و عمومی کـه بـه تدریج شکل گرفته است؛ در جامعه آن گونه نهادینه شده است کـه معمولاً دخترها رفتاری همراه با کرشمه دارند و تمایل بـه مورد پسند قرار گرفتن و جلوهگری در انها زیاد است، اینطور متعارف شده است کـه پسر باید برای ابراز عشق بـه دختر پا جلو بگذارد و از او درخواست ازدواج کند کـه این فرهنگ بـه صورت عمومی در بین افراد جامعه القاء شده است».
بـه گفته او تنها مشکلی کـه در بحث خواستگاری دختر از پسر وجود دارد فقط جنبه فرهنگی آن است کـه البته همین روی نگرش افراد بـه این مساله تاثیرگذار است. اصولا دختران تن بـه این کار نمیدهند چون از شنیدن جواب منفی و خرد شدن غرورشان می ترسند. حتی ممکن است بـه همین دلایل فرهنگی بعدها و در زندگی مشترک، این خواستگاری بـه دستاویزی برای مرد تبدیل شود.
مشاوران خانواده معتقدند برای این کار باید فرهنگسازی شود. بـه عقیده انها می توان با تغییر سبک زندگی این مساله را هم بـه مرور جا انداخت.آمار نشان میدهد در تهران بیش از ۱۴ هزار ازدواج داریم کـه در انها دختر خانمها پیشنهاد دهنده بودند. آنها معتقدند اگر پیشنهاددهنده دختر باشد بـه مرور زمان این مراسمهـای مجلل و اضافی و مهریههـای عجیب از بین می روند و این سنتهـای اشرافی و مصرفگرایانه کـه اصلا برای فرهنگ ما ایرانیان نیست از بین میرود.
تغییر شیوه زندگی دختران و استقلال انها بـه نظر میرسد کمکم می تواند این فرهنگ را تغییر دهد. بازهم براساس اطلاعات این پایگاه اینترنتی،نتایج پژوهشها در ایران نشان داده زنان با ازدواج مدرن توانایی بیشتری در زمینه ارتباطی دارند در نتیجه آشنایی زوجین قبل از ازدواج می تواند در چگونگی ارتباط زوجین در ادامه زندگی تاثیر عمیقی گذاشته و موجب بهتر شدن
این بُعد از کارکرد خانواده شود. همچنین نتایج بـهدست آمده نشان میدهد از لحاظ ایفای نقش بین زنان دارای ازدواج مدرن و زنان دارای ازدواج سنتی، زنان با سبک ازدواج مدرن در ایفای نقش در زندگی زناشویی دارای توانایی بیشتری هستند. از دیگر مواردی کـه زنان با سبک ازدواج مدرن را نسبت بـه زنان با سبک ازدواج سنتی متفاوت کرده
ابراز مهر و محبت بـه یکدیگر و در نظر داشتن هیجانات عاطفی و احساسی بـه طرف مقابل است کـه بازهم تحقیقات نشان داده زنان با سبک ازدواج مدرن بهتر و بیشتر ابراز هیجان میکنند.
طباطباییراد عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی میگوید: «متأسفانه در کشور ما رسم بر این است کـه پسر از دختر خواستگاری کند، در حالیکـه اشکالی ندارد کـه دختران در این زمینه پیشقدم شوند، منتها رعایت برخی مسائل و ویژگیهـای طرف مقابل نیز حائز اهمیت است. مثلاً پسران کمرو و خجالتی موارد مناسبی در این زمینه هستند «.
هرچند کـه نباید انتخابهـای نادرست را فراموش کرد. دخترانی کـه فقط براساس معیار هـای ظاهری می خواهند از پسری خواستگاری کنند باید منتظر نه شنیدن و حتی تمسخر شدن باشند. ضمن این کـه این خواستگاری اگر بـه ازدواج منجر شود، احتمال شکست دارد. پس اگر کسی میخواهد در شرایط سنتی ایران چنین ریسکی کند، باید حتما مرد موردنظرش را از هر نظر بررسی کرده و مطمئن باشد کـه مورد مناسبی است.
رسم قدیمی
خواستگاری دختران از پسران چندان هم عجیب نیست. مهمترین نمونه آن در ازدواج حضرت علی«ع» و حضرت زهرا«س» رخ داد کـه پیامبر«ص» از حضرت علی«ع» پرسید کـه تمایل دارد با دختر او ازدوج کند یا نه. شعیب پیامبر هم از حضرت موسی«ع» خواست با یکی از دخترانش ازدواج کند.
این رسم الان در بعضی کشورها برقرار است. در کشور مراکش زنان خودشان مرد آینده خود را انتخاب میکنند و بـه خواستگاری او می روند و آمار آن بیشتر هم شده است. در جمهوری گینه بیسائو دختران پیشنهاد خود را کاملا علنی با آوردن یک ظرف ماهی سرخ شده با روغن مخصوص و سس خوشطعم قرمز رنگی تزئین و با هماهنگی
قبلی با مادر پسر بـه خدمت پسر مورد نظر میرسند. مردها هم هیچ قدرتی برای «نه» گفتن ندارند و بعد از مشورت با مادر خود درخواست دختر را قبول میکنند .
در یکی از شهر هـای کشور اوکراین بـه نام لویو ۸۵ درصد جمعیت زنان هستند و این نابرابری تعداد زنان و مردان در این شهر باعث شده تا دختران بـه خواستگاری پسران بروند.در قبیلهای عجیب در چین بـه نام موسوا کـه زنان و دختران حاکمان اصلی هستند،زنان انتخاب میکنند کـه با کدام مرد ازدواج کنند. این رسم چند سالی است
در شیکاگوی آمریکا هم باب شده و آمارش بالا رفته است. اما در اسکاتلند رسم عجیبی حاکم است؛ در قرن یازدهم میلادی ملکه مارگارت بـه دخترها اجازه داد کـه در صورت تمایل می توانند در سالهـای کبیسه از پسر مورد نظرشان درخواست ازدواج کنند.شاید این رسم سال ها بعد در کشور ما هم برقرار شود. اما انچه نباید فراموش شود دقت در انتخاب فرد مورد نظر است تا بعدها این خواستگاری دردسر بیشتری برای دخترها نداشته باشد.
منبع: سلامت نیوز