پارس ناز : حلزونی که همراه خود آهن حمل میکند در اعماق اقیانوس هند موجودی زندگی می کند که زره ای سخت بر تن دارد. بدنه فلس مانند این حلزون از سولفید آهن ساخته شده، بله درست متوجه شدید آهن! در واقع بخش پیچ و تاب داری که از پوسته بیرون می آید و به آن پا گفته می شود با صفحاتی از آهن پوشانده شده.

علت تشکیل لایه فلزی روی بدن این حلزون نوع خاصی از باکتری است که روی بدن آن زندگی می کند و باید بگوییم که هیچ موجود زنده دیگری روی زمین وجود ندارد که بدنش به این شیوه حاوی آهن باشد و همین مسأله باعث شده که این حلزون آبی نوعی خاصیت مغناطیسی هم داشته باشد.

 

موجودی که در تصویر می بینید به هیچ وجه عادی نبوده و محیط زیست آن هم معمولی نیست چراکه در اطراف منافذ گرمابی کف اقیانوس حرکت می کند؛ در این نقاط آب دریا به داخل پوسته بدنش تراوش کرده و به واسطه خمیری که در زیر آن قرار دارد دمایش به ۷۵۰ درجه فارنهایت یا بالاتر می رسد و این مسأله در نهایت باعث خروج نوعی زهرابه از آن می گردد.

شانا گافردی، زیست شناس دانشگاه Occidental می گوید، از میان موجوداتی که در اعماق اقیانوس زندگی می کنند، خرچنگ ها و انواع دیگر مارها، از جمله مرگبارترین دشمنان برای این آبزی محسوب می گردند. وی در ادامه می گوید که به باورش، سخت شدن پوسته این حیوانات احتمالا علت خاصی دارد.

البته لازم است یادآور شویم که این پوسته همچون زره های فلزی سخت نیست و بیشتر شبیه به جوشنی است که شوالیه سیاه بر تن می کرد؛ یعنی در عین انعطاف پذیر بودن، از استحکام خوبی هم برخوردار است.

اما علت این انعطاف پذیری آن است که پوسته این موجود از سه لایه مختلف تشکیل شده: لایه بالایی همان سطح فلزی است و لایه زیرین آن نیز از مواد کلسیفیه (املاح رسوبی) تشکیل شده و یک لایه قطور و تابدار نیز در میانه این دو قرار دارد.

فلز، استحکام بدن این موجود را فراهم می کند و لایه تابدار نقش نوعی ضربه گیر را برایش ایفا می کند. فلس های روی بدن حلزون نیز اهداف دیگری را دنبال می کنند؛ برخی مارهای شکارچی، نیزه هایی را به سمت بخش گوشتی ماهی ها و مارها پرتاب کرده و از این طریق نوعی سم به داخل بدنشان تزریق می کنند.

تصور می شود که نقش آن صفحات فلزی روی بدن فلس مانند این موجود با هدف منحرف نمودن سلاح دشمن به وجود آمده و نقش سپر یک شوالیه را ایفا نمایند.

جالب است بدانید که در حال حاضر دو گونه مختلف از این موجود در اقیانوس زندگی می کنند. نوع دیگر آن سیاه نیست و در عوضرنگش به سفیدی می گراید و بدنش فاقد صفحات فلزی گونه دیگرش است. اما چرا؟

علت به نوع باکتری هایی باز می گردد که روی بدن نوع سیاه رنگ وجود دارد و گونه سفید آنها را ندارد. گافردی می گوید: «گونه سیاه رنگ باکتری های مفیدی را هم روی سطح بدن خود و هم داخل آن دارد و به اعتقاد ما همین باکتری های مفید هستند که فرایند تولید قشر فلزی را سرعت می بخشند.»

سولفیدی که از داخل منافذ بدن این موجود خارج می شود واقعا سمی است اما به محض اینکه رسوب کرده و به شکل جامد در می آید دیگر خاصیت زهرآلود بودن خود را از دست می دهد.

او در ادامه می گوید: «تصورم این است که میکروب ها در تغییر ماهیت آن ترکیب نقش دارند و باعث می شوند که خاصیت سمی اش به میزان قابل توجهی کم شود. بنابراین، نه تنهااین حلزون دارای نوعی زره خواهد بود، بلکه سطح فلزی بدن آن نیز عاری از هر گونه سم است.»

این فرضیه ای است که در رابطه با نحوه شکل گیری آن قشر فلزی عنوان شده، باید یادآور شویم که باکتری یاد شده هنوز هم در فضای آزمایشگاهی کشت نیافته و به همین دلیل اطلاعات زیادی در رابطه با آن موجود نیست.

«البته گروه دیگری از پژوهشگران هم هستند که باور دارند این لایه فلزی توسط خود حلزون ساخته می شود که این فرضیه بسیار بعید به نظر می آید.»

گافردی می گوید: «ما در این رابطه تردید داریم اما هیچکس تا زمانی که عوامل دخیل در این مسأله را بررسی نکرده باشد نمی تواند با اطمینان در این رابطه سخن بگوید و اطلاعات موجود تنها در حد ارزیابی هستند.»

پس از این موضوع به باکتری خاصی می رسیم که در داخل بدن این حلزون وجود دارد و نقش میزبان را برای آن ایفا می کند؛ در بدن این موجود به جای فوتوسنتز فرایند دیگری به نام شیمی سنتز رخ می دهد، بدان معنا که غذا نمی خورد و در عوض برای ادامه حیات خود به باکتری های درون بدنش متکی است.

 

به بیان دیگر این آبزی عملا فاقد هرگونه سیستم گوارشی بوده و در عوض دارای نوعی غده است که ۱۰۰۰ برابر بزرگتر از غدد موجود در بدن حلزونهای دیگر محسوب می گردد و احتمالا آن باکتری خاص نیز در آنجا زندگی کرده و غذا تولید می کند.

همچون همان باکتری خاصی که پوسته حلزون را می سازد، این باکتری هم مواد شیمیایی مجاور به خود را جذب کرده و احتمالا آنها را به نوعی قند برای حیات جاندار مورد بحث تبدیل می کند و در ازای سرویسی که در اختیار موجود میزبان می گذارد، جایی برای زندگی در اختیارش قرار می گیرد.

این حلزون فلس مانند شیوه ای مبتکرانه و البته هوشمندانه را برای زندگی و یافتن غذا در اعماق اقیانوس پیدا کرده. در چنین محیطی غذا به سختی یافت می شود، چراکه هرگونه قشر کربنی که به آن ناحیه راه پیدا کند، قبلا توسط موجودات دیگر خورده شده و تنازعی ناپایان بر سر غذا در عمیق ترین نقاط اقیانوس حکمفرماست.

بنابراین، این گونه تصمیم گرفته تا میزبان یک باکتری خاص در بدن خود باشد و به این واسطه، مواد غذایی که از مرکز زمین به طرفش می آیند را دریافت کند.

ممکن است این سوال را مطرح کنید که چرا این حلزون به نواحی دیگری از اقیانوس که منابع غذایی بیشتری را در خود جای داده اند حرکت نمی کند. باید بگوییم اگر موجودی بتواند در این عمق دوام بیاورد، زندگی در چنین جایی چندان هم بد نیست.

چیزی مانند یک تپه استوایی در اعماق آب را تصور کنید که با انبوعی از موجودات پر شده و این یعنی رقابت شدیدی برای دستیابی به منابع میان آنها حکم فرماست.