«چرا مـا دخترها همیشه باید صبر کنیم تا کسی بـه خواستگاریمان بیاید و اگر از پسری خوشمان بیاید  نمی‌توانیم بـه خواستگاریش برویم؟» این یکی از مهم‌ترین سوالاتی اسـت کـه اینروزها در ذهن خیلی از دخترها بـه وجود می‌آید. بـه خصوص کسانی کـه ساختارهای فعلی رابه دنبال راه و روشهای جدیدتری کند و کاو می کنند و دنبال نوآوری هستند.

خواستگار زن اسـت یا مرد؟!

این فقط مخصوص جامعه مـا نیست کـه طبق رسم و عادت قدیمی، خانواده پسر بـه خواستگاری دختر می روند. حتی این سنت بـه جوامع شرقی هم محدود نمیشود و ریشه در تاریخ هزاران ساله بشر دارد. خواستگاری پسر از دختر از فطرت مرد و زن نشأت میگیرد و مرد همیشه خواهان اسـت و زن خوانده .

بـه بیان دیگر باوجود مشابهت میان هوش و توانمندی ذهنی دختران و پسران، تفاوتهای موجود در ویژگی هـای زیستی و عاطفی دخترها و پسرها ویژگی هاي شخصیتی متفاوتی بـه انها میدهد کـه بر اساس آن سنت غالب جوامع شکل می گیرد.

این‌کـه دخترها درکنار وظیفه خطیر همسری و آرامشگری، از ارزشمندترین قابلیت انسانی یعنی توانایی مادر بودن نیز بهره مندند، نشان دهنده شخصیت کمال جوی زنان اسـت کـه قابلیت و شایستگی دخیل شدن در پروسه آفرینش را همراه با ویژگی هاي خاص زیستی و صفات برجسته عاطفی و احساسی در انها بـه وجود می آورد. وظیفه بزرگ و سرنوشت ساز مادری از نشانه هاي شخصیت برتر و کمال وجودی زنان اسـت و بـه این معناست کـه زنان از احساساتی لطیف و عواطفی فوق العاده عمیق، برخوردارند کـه باعث پدید آمدن نگرشها، رفتارها و نیازهای ویژه اي در وجود آنان می‌شود. در حالیکه کـه مردان دقیقاً برعکس زنان هستند. البته باید توجه داشت کـه تفاوتهای زیستی و روان شناختی موجود میان زن و مرد هرگز بـه معنای برتری یکی بر دیگری نیست، بلکه این تفاوتها بیانگر ویژگیها و نیازهای خاص، قابلیتها و مسئولیتهای ویژه ودر خور هر کدام از انها اسـت.

بنابر این برای زنان کـه وجودشان منبع احساسات، عطوفت و مهرطلبی و تمایل درونیشان مبتنی بر محبوب و معشوق بودن اسـت و دوست دارند کـه بر دل و جان مرد حاکم باشند ، بسیار دشوار خواهد بود از مردی برای ازدواج خواستگاری کنند و احیاناً جواب رد بشنوند و سراغ فرد دیگری بروند.

باید پذیرفت کـه این امر با ویژگی هـای خاص شخصیتی زنان سازگار نیست. اما درمقابل برای یک مرد بیشتر قابل تحمل اسـت کـه از دختری خواستگاری کند و پاسخ رد بشنود و بعد از مدتی از دختر دیگری خواستگاری کند و  او ناز کند، بهانه بیاورد، شرط بگذارد و نهایتا” جواب منفی بدهد. این سیر طبق معمولً برای پسرها ادامه دارد تا زمانی کـه سرانجام از دختری پاسخ مثبت بگیرند.

بـه بیان دیگر خواستگاری مرد از زن بخاطر بالا بودن ارزش، حیثیت، لطافت، ظرافت و قشنگی زن اسـت.گوهر را در موزه نگه‌داری می کنند و خواستاران جهت دیدن ازآن موجود ارزشمند بـه سراغش می روند. بهمین دلیل کاملاً خلاف فطرت،  احترام و شخصیت زن اسـت کـه بـه دنبال مرد برود.

برخی از خانم ها معتقدند کـه چون قادر بـه خواستگاری رفتن نیستند پس در انتخاب همسر آزاد نیستند. در حالیکه وقتی آقا پسر بـه خواستگاری دختر خانم می رود، این دخترها هستند کـه با قدرت انتخاب برتر، گوینده واژهی آری یا خیر میباشند و پسر تنها شنونده این الفاظ اسـت. بر این اساس پر واضح اسـت کـه نه تنها خواستگاری آقایان از خانم ها بـه معنای محدودیت آزادی و اختیار خانم ها در حق انتخاب همسر نیست بلکه نشاندهنده حق انتخاب بالای آنهاست.

البته لازم بـه ذکر اسـت کـه این امر«خواستگاری دختر از پسر» در اسلام رد نشده اسـت بلکه نمونه هایي ازآن نیز در زندگی بزرگانی چون حضرت خدیجه «درود الله علیها» و دختران حضرت شعیب بـه چشم می خورد.

« ناگهان یكى ازآن دو دختر بـه سراغ موسی آمد در حالى كه با نهایت حیا گام برمى‏داشت، گفت: پدرم از تـو دعوت مى‏كند تا مزد آب دادن «بـه گوسفندان» را كه براى مـا انجام دادى بـه تـو بپردازد. هنگامى كه موسى نزد او « شعیب» آمد و سرگذشت خودرا شرح داد، گفت: «نترس، از قوم ستمگر نجات یافتى!»

شعیب گفت: «مـن مى‏خواهم یكى از این دو دخترم رابه همسرى تـو درآورم…. » «قصص/27 و 25»

راهکار

همان طور کـه اشاره شد دختر خانم می‌تواند در شرایطی کـه از پسری خوشش آمده و وی را لایق همسری می‌داند، از او خواستگاری کند. ولی این امر باید بـه شکلی صورت پذیرد کـه اگر پاسخ پسر منفی بود، ارزش معنوی دختر خانم کم نشده و او ضربه روحی نبیند؟

یکی از برترین راهها برای رسیدن بـه این مقصود استفاده از معرف آشنا و امین اسـت. یعنی اگر دختری خواستار ازدواج با پسری بود نباید خودش مستقیماً خواستگاری نکند بلکه بهتر اسـت ابتدا فرد امینی راکه هم او و هم پسر را میشناسد، پیدا کند و موضوع رابا او در بین بگذارد. معرف می تواند فردی از خانواده دختر یا یکی از آشنایان و دوستان مشترک طرفین باشد.

سپس معرف باید بـه صورت غیر مستقیم با فرد مقابل صحبت کرده و وی را ترغیب بـه ازدواج با آن دختر نماید. نکته مهم دراین ماجرا آن اسـت کـه معرف و دختر خانم «چـه ازدواج صورت پذیرد چـه نپذیرد» باید این راز را تا آخر عمر حفظ کرده و برای پسر و اطرافیان بازگو ننمایند.