شما یا پزشکتان توده پستانی را تا به اندازه ای دو برابر این حد، یعنی به اندازه یک نخود بزرگ، نرسیده باشد، نمی توانید لمس کنید. اولین ماموگرافی به عنوان یک تصویر حد پایه به متخصص رادیولوژی کمک خواهد کرد تا با مقایسه ماموگرافی بعدی با آن هر تغییر ایجاد شده را تشخیص دهد. یکی از چیزهایی که متخصص رادیولوژی در ماموگرافی به دنبال آن می گردد، «میکروکلسیفیکاسیون» ذرات ریز رسوب کلسیم است که به صورت نقاط سفید رنگ کوچک در عکس خود را نشان می دهند.
منشاء ایجاد این ذرات نامعلوم است. این رسوبات کلسیمی به کلسیمی که از راه خوردن، نوشیدن یا مکمل های غذایی دریافت می کنید، ربطی ندارد. ۸۰ درصد این ذرات ریز کلسیمی بی خطر هستند و در مواردی ممکن است نشانه سرطان پستان باشند. متخصص رادیولوژی بسته به نوع و الگوی این ذرات کلسیمی ممکن است تشخیص دهد که لازم است نمونه برداری بافتی انجام شود، تصاویر رادیوگرافی با بزرگنمایی بیشتر اضافی برداشته شود یا ماموگرافی تکرار شود.
ناهنجاری ها در ماموگرافی های زنان سالمندتر و بعد از سن یائسگی را آسان تر می توان تشخیص داد زیرا پستان های آنها عمدتا از چربی تشکیل شده است، در نتیجه یک توده خوش خیم یا بدخیم که سفید رنگ است را در زمینه خاکستری مربوط به بافت چربی، به راحتی می توان شناسایی کرد.
برای داوری در این مورد که توده کشف شده بدخیم است یا نه، متخصص رادیولوژی ظاهر آن را بررسی می کند. برای مثال اگر ذرات ریز کلسیمی در سراسر پستان مشاهده شوند، احتمال بیشتری دارد که خوش خیم باشند در حالی که ذرات کلسیمی که ریز و در یک جا متمرکز هستند، با احتمال بیشتری ممکن است سرطانی باشند. کیست های خوش خیم معمولا گرد و با دیواره های صاف هستند، در حالی که تومورهای سرطانی لبه های دندانه دار دارند. متخصصان رادیولوژی اغلب از سونوگرافی برای تشخیص اینکه توده کشف شده کیستی و بنابراین خوش خیم است یا نه، استفاده می کنند. در مجموع اغلب ناهنجاری هایی که در ماموگرافی ها دیده می شوند، نهایتا خوش خیم از آب در می آیند.
تصاویر ماموگرافی دیجیتال را می توان روی دیسک ثبت کرد. این امر ذخیره کردن آنها را آسان و دسترسی بعدی به آنها را تسهیل می کند. تصویر دیجیتال را می توان در هر پایانه کامپیوتری در هر کجای مرکز درمانی دید و برای مشاوره گرفتن به مراکز درمانی دیگر هم فرستاد. تصاویر دیجیتال پستان در کمتر از ۱۰ ثانیه آماده می شوند، در حالی که ماموگرافی معمول با استفاده از فیلم اشعه ایکس ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان می برد.
در نتیجه به جای یک تصویر منفرد، مجموعه تصاویری از سطح مقطع های پستان به دست می آید و در کامپیوتر می توان این تصاویر را به صورت سه بعدی شبیه سازی کرد. این تکنیک با رفع کردن مشکل روی هم افتادن ساختارهای پستان که ممکن است سرطان را مخفی کنند، امکان تشخیص ضایعات پستان را افزایش می دهد. این شیوه در عین حال احتمال نتایج مثبت کاذب را کاهش می دهد.
استفاده از این کمک تشخیصی کامپیوتری نیاز به آن دارد که ابتدا تصویر ماموگرافی به صورت دیجیتال درآمده باشد. تشخیص به کمک کامپیوتر پیدا کردن محل های ذرات کلسیمی و مکان یابی توده ها به همان اندازه چشم انسان خوب عمل می کند. پژوهش ها نشان داده اند سیستم های تشخیص با کامپیوتر میزان تکرار ماموگرافی و نمونه برداری بافتی را افزوده اند و نهایتا احتمال شناسایی سرطان پستان را تا ۲۰ درصد افزایش داده اند.
هر دو پستان را می توان در یک بار تصویربرداری کرد. ام آرآی ترکیب بافت نرم و محتوای مایع آن را نشان می دهد و بنابراین می تواند تومورها را به خوبی شناسایی کند اما نمی تواند محل های رسوب کلسیم را نشان دهد.
بنابراین ام آرآی در ترکیب با ماموگرافی و سونوگرافی می تواند به شناسایی توده های پستانی در زنانی که ایمپلنت سیلیکونی کار گذاشته اند، شناسایی عود سرطان پس از شیمی درمانی و بررسی پستان های با بافت متراکم در ماموگرافی هایی که نتیجه قطعی به دست نداده اند، مورد استفاده قرار گیرد.
ام آرآی همچنین ممکن است برای بررسی زنانی که در معرض خطر بالای سرطان پستان هستند، به کار رود. اما در زنانی که در گروه پرخطر برای سرطان پستان قرار ندارند، ام آرآی توصیه نمی شود. ام آرآی نیز مانند ماموگرافی به طور قطعی نمی تواند میان یک توده سرطانی و یک کیست خوش خیم فرق بگذارد، بنابراین ممکن است به اشتباه در محلی از پستان وجود سرطان را تشخیص دهد که اصطلاحا به آن نتیجه «مثبت کاذب» می گویند.
امروزه توصیه می شود که در سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی هر یک تا دو سال یک بار بسته به نظر پزشک و پس از ۵۰ سالگی هر سال یک بار ماموگرافی انجام شود. البته معمولا برای افراد زیر ۳۵ سال ماموگرافی توصیه نمی شود زیرا اشعه می تواند بر بافت پستان تاثیر سوء داشته و فقط در مواقع کاملا ضروری و با نظر پزشک انجام می شود.
شیوه انجام ماموگرافی به این نحو است که فرد در مقابل دستگاه ماموگرافی می ایستد و پستان بین دو صفحه قرار می گیرد و کمی فشرده می شود و سپس اشعه x به بافت پستان تابانده شده و تصویر حاصله روی فیلم ماموگرافی ثبت می شود.
از هر پستان دو عکس گرفته می شود که یکی با فشردن پستان به صورت افقی و دیگری با فشردن پستان به صورت عمودی به دست می آید. ممکن است فرد کمی احساس درد کند اما این درد و فشار کوتاه مدت و تنها برای چند ثانیه است. زمان لازم برای انجام ماموگرافی بیشتر از ۲۰ دقیقه نیست و حتما خانم ها باید مطمئن باشند که باردار نیستند.
در صورتی که خانمی دچار درد و حساسیت پستان نزدیک عادت ماهیانه باشد توصیه می شود در یک هفته قبل از عادت ماهیانه برای انجام ماموگرافی مراجعه نکند. همچنین وقتی برای ماموگرافی مراجعه می کنید از اسپری یا لوسیون های ضدعرق یا پودر تالک در زیر بغل یا روی پستان استفاده نکنید زیرا آثار ناشی از آن به صورت رسوب