روایات مختلفی از امامان معصوم، روحیات مردم را در آخرالزمان توصیف میکند کهبه بعضی از آنها اشاره میشود:
چشم و هم چشمی: امام صادق فرمود:« مردم مدام به یکدیگر نگاه میکنند و
میکوشند از هم کم نیاورند.»
قساوت قلب: امام صادق فرمود:« دلهای مردم سخت، چشمانشان خشک و ذکر
خدا برای آنان سنگین میگردد.»
ریا و عجب: علی علیه السلام فرمود:« زمانی خواهد آمد که مردم عبادت را
سبب برتری خود بر دیگران میدانند.»
غرور و خودبینی: پیامبر اکرم فرمود:« کبر و غرور در قلب ها نفوذ می کند،
همانگونه که زهر در بدن پخش میشود.»
عدم روحیه حق طلبی: امام صادق فرمود:« مردم با کسی هستند که پیروز شود.
»
و در روایت دیگر فرمود:« راه خیر خالی می شود و کسی آن را نمیپیماید.»
و نیز فرمود:« مردم به اهل شرّ اقتدا میکنند.»
پیش از ظهور حضرت مهدی علیه السلام تملق و چاپلوسی نیز رواج می یابد.
مردم در سخنان باطل و ناروا از یکدیگر سبقت می گیرند.
شنیدن قرآن بر مردم سنگین و شنیدن سخنان باطل بر آنان سبک و خوشایند می
گردد.
مردم آشکارا به هم تهمت میزنند.
امام صادق علیه السلام در روایتی فرمود: « مردگان مسخره می شوند و هیچ
کس ناراحت نمیشود.»
گرسنگی و کمبود مواد غذایی: امام صادق علیه السلام فرمود:« پیش از ظهور
مهدی علیه السلام ناگزیر سالی فرا خواهد رسید که مردم در آن گرسنه میشوند
و ترس شدیدی از کشتهشدن و ضرر به اموال و جانها و محصولات آنها را فرا
می گیرد؛ همهی اینها در قرآن بیان شده است.» آن گاه آیه 155 سورهی بقره را
تلاوت فرمود:« ولنبلونکم بشیء من الخوف والجوع نقص من الاموال والانفس
والثمرات و بشر الصابرین »
ضعف دینداری: پیامبر اکرم دربارهی ضعف دینداری در مردم آخرالزمان فرموده
است:« مردم به دنیا مشغول و از آخرت غافل میشوند. تقوا رونق ندارد. از
مساجد صدای اذان به گوش میرسد اما قلبهای مردم از ایمان خالی است.»
امام صادق علیه السلام فرمود: « هنگامی که قائم علیه السلام ظهور میکند،
بسیاری از کسانی که خود را معتقد به او میدانستند، به او بیاعتقاد میشوند و
به مذهب پرستندگان ماه و خورشید در میآیند.»