مصرف قرص ضد بارداری در این افراد ممنوع 

قرص های ضدبارداری بطور کلی برای خانم هاي جوان و سالم منعی ندارد اما در برخی موارد نباید مصرف شود. قرص‌هاي ضد بارداری از 1960 میلادی یعنی حدود پنجاه و پنج سال قبل بـه بازار جهانی راه پیدا كردند.

این قرصها علاوه بر اینكه با مصرف صحیح منجر بـه پیشگیری از حاملگی‌هاي ناخواسته می شوند، در موارد دیگری هم مورد استفاده قرار گرفته‌اند، مثلاً كوچك كردن كیست‌هاي ساده تخمدانی، در جلوگیري از خون ریزی‌هاي شدید قاعدگی بدلیل اختلال هورمونی، وتنظیم میزان هورمون تستوسترون در خانم‌هایي كه افزایش تستوسترون دارند و كم كردن سرعت رشد مو هاي زاید صورت دراین افراد.

علیرغم اینكه این دارو بـه اسانی در معرض اسـت ولی حین تجویز بـه عنوان پزشك مواردی را برای ممنوعیت مصرف درنظر داریم لذا همه ی افراد مناسب مصرف قرص ضد حاملگی نیستند. 

موارد منع مصرف 

حاملگی، وجود یا سابقه لخته شدن خون در رگ‌ها، سابقه سكته مغزی، تومورهای وابسته بـه هورمون استروژن یعنی تومورهایی كه با این هورمون رشد می‌كنند، مثل سرطان پستان تخمدان، آندومتر، كولون، آدنوم كبدی و خون ریزی رحمی با علت ناشناخته.

موارد احتیاط 

افراد بالای چهل سال، افراد چاق، كسانی كه میگرن دارند، كسانی كه بیماری تیروئید دارند، سیگاری‌‌ها، افراد با فشارخون بالا.

 نکات مهم 

بطور كلی قرص ضد بارداری در افراد جوان و سالم توصیه می شود و حتماً باید تحت نظر پزشك شروع شود. روش مصرف طبق معمول روی جعبه نوشته شده اسـت در بسته‌هاي 21 عددی، مثلاً قرص L.D یا سیبروترون یا روكین در ماه اول شروع باید از روزهای اول خون ریزی باشد، طبق معمول روز 5-1 قاعدگی شروع شود، هر 24 ساعت یكبار مصرف قرص تكرار شود و تا 21 شماره بـه اتمام برسد.

بسته دوم را 7 روز پس از پایان بسته اول شروع می‌كنیم. بعضی از افراد ندانسته یك قرص را ساعت 8 شب می خورند، یكی را 11 شب، یكی را 12 شب و این زمان 24 ساعت یكبار رابه هم میزنند. اگر شروع بسته را مثلاً 8 شب شروع كردیم تا پایان بسته باید همگی دراین ساعت مصرف شوند.

اگر فردی نمیخواهد قرص را شب بخورد و مثلاً می خواهد هرروز ظهر ساعت 1 بخورد اشكالی ندارد، فقط فاصله 24 ساعته باید رعایت شود.

بعضی از خانم‌ها برای انجام سفر زیارتی یا روزه گرفتن و امثالهم میخواهند تاریخ قاعدگی‌شان را تغییر دهند بطور كلی مـا این كار را توصیه نمی‌كنیم، چون هر بار شروع و قطع قرص ضد بارداری بیشتر فرد را در معرض اختلالات لخته شدن خون در رگ قرار میدهد، ولی اگر بـه هر دلیل منطقی وادار بـه استفاده از این روش شدیم حتماً باید شروع قرص در روزهای اول خون ریزی قاعدگی باشد.

كسانی كه چند روز قبل از سفر شروع بـه مصرف قرص ضد بارداری می‌كنند، علاوه بر اینكه طبق معمول تاثیر مناسب را نمیبینند، دچار عوارضی مثل بـه هم خوردن قاعدگی بعدی، طولانی شدن یا نامرتبی قاعدگی و خون ریزی و لكه‌بینی طولانی تا دو سه سیكل بعد میشوند.

گاه خانم‌ها فراموش می‌كنند كه یك قرص را بخورند، لذا اثر قرص ضد بارداری كم شده و احتمال اینكه فرد دچار لكه‌بینی شود بالا می رود. اگر قرصی فراموش شد، تا نوبت مصرف قرص بعدی، هر وقت كه یادش آمد قرص را نخورده باید آن را مصرف كند. اگر در یك دوره این حالت بیش از یك بار تكرار شود خطر دارد.

مصرف بعضی از داروها حین مصرف قرص ضد حاملگی از اثر قرص ضد حاملگی می‌كاهد مثلاً مصرف ضد تشنج‌هایي چون فنوباربیتال و فنی‌توئین و یا آمپی‌سیلین و مهم‌تر از همه ی ریفایسین. سپس مصرف نامرتب و راس ساعت مصرف نكردن یا فراموش كردن قرص و مصرف بعضی از داروها از عواملی هستند كه اثر قرص ضد بارداری را كم می‌كنند.

بدیهی اسـت كه اسهال و استفراغ نیز بدلیل دفع سریع دارو جذب آن را كم كرده و اثر آن را كم می‌‌كنند. اگر در دو ساعت اما پس از مصرف قرص، استفراغ صورت گرفت باید مجدداً قرص را خورد.

 قرص‌‌هاي ضد بارداری 28 تایی در بازار ایران روش مصرف متفاوتی دارند. این قرصها مواد هورمونی را در 24 قرص دارند و چهار تای آخر تركیبات آهن اسـت و بدون هورمون. اینها را از روز اول قاعدگی شروع كرده تا 28 شب راس ساعت ادامه داده و بسته دوم را روز 29 یعنی بلافاصله پس از پایان بسته اول شروع می‌كنیم. 

منافع دیگر قرص ضد بارداری 

بالا بردن توده استخوانی و پیشگیری از پوكی استخوان

كم كردن بیماری كم‌خونی فقر آهن چون حجم خون ریزی قاعدگی را تا 50 درصد كاهش می دهد.

شانس حاملگی خارج رحمی را كم می‌كند.

درد قاعدگی را كم می‌كند.

علائم فشار عصبی قبل از قاعدگی را كم می کند.

شانس سرطان آندومتر را كاهش میدهد.

احتمال كیست خوش‌خیم تخمدان را كم می‌كند.

جوش و پرمویی صورت را كاهش می دهد.

شانس عفونت لوله‌هاي رحمی را كم می‌كند.

شایع ترین عارضه قرص ضد بارداری لكه‌بینی اسـت كه در كسانی كه نامرتب مصرف می‌كنند و یا حین تداخل با داروهای دیگر، بیشتر می شود. 

توصیه اكید 

خانم‌هاي عزیز لطفا در ماه رمضان بـه ویژه در تابستان برای روزه گرفتن قرص ضد حاملگی مصرف نكنند. خطر ترومبوز جدی اسـت!

قرص اورژانسی در حال حاضر در بازار ایران لونژیل «لونرژترول» موجود اسـت در 72 ساعت اول پس از خطای روش ضد بارداری مثلاً پارگی كاندوم یا خطای عقب‌كشی توصیه می شود هر 12 ساعت یك شماره جمعاً 2 قرص هر چـه زودتر در اول شروع بهتر اسـت. خود این روش بـه هیچ عنوان نباید مكرراً استفاده شود و جای گزین روش ضد بارداری نیست و فقط برای همان یك نوبت خطا اثر دارد.