درباره مسجد ضرار چه می دانید؟ 

مسجد ضرار به زمان های پیامبر اسلام مربوط می شود و در این زمان منافقان پیامبر این مسجد را می سازند که به دستور خود پیامبر تخریب می گردد. مسجد ضِرار، بنایی که منافقان در مدینه ساختند و به دستور پیامبر(ص) ویران شد.بهانه سازندگان، عدم امکان حضور در مسجد قبا برای بیماران و گرفتاران در شب‌های بارانی و زمستانی و هوای سرد، به سبب دوری راه بود.

پیامبر دستور داد این مسجد را – که طبق آیه ۱۰۷ سوره توبه، به ضرار معروف شد – ویران کنند و آتش بزنند. گفته می‌شود محرک اصلی ساخت این مسجد شخصی به نام ابوعامر بود.

موقعیت جغرافیایی
این مسجد در بخشی از خانه خِذام بن خالد، از منافقان و در محله قبیله بنی غنم بن عوف  تأسیس شد. به روایت دیگر، مسجد ضرار در محله بنی سالم بن عوف (از تیره‌های قبیله اوس) تأسیس شد.

سازندگان
سازندگان مسجد ضرار پانزده نفر و بنا بر قولی دیگر دوازده تن بودند و امامت آنان را مُجَمِّع بن جاریه بر عهده داشت. قبیله بنی عمرو بن عَوف – که در آغاز ورود پیامبر اکرم(ص) به مدینه، مسجد قبا را در این شهر بنا کردند – نزد پیامبر رفتند و از آن حضرت خواستند که در آن مسجد نماز بخواند.

پیامبر نیز در آن مسجد نماز خواند. بعدها گروهی از منافقان مدینه، از قبیله بنی غنم بن عوف، که به آنان حسادت می‌ورزیدند، تصمیم گرفتند مسجدی بنا کنند تا در آن به امامت ابوعامر (که در آن هنگام در شام بود) نماز بخوانند و در نماز جماعت مسجد قبا حاضر نشوند. به روایت دیگر، مسجد ضرار در محله بنی سالم بن عوف (از تیره‌های قبیله اوس) تأسیس شد.

تبرک جویی به پیامبر
پس از اینکه ساخت آن به پایان رسید، بانیان آن نزد پیامبر رفتند و به بهانه اینکه بیماران و گرفتاران در شبهای بارانی و زمستانی و هوای سرد، به سبب دوری راه، امکان حضور در مسجد قبا را ندارند، از پیامبر خواستند برای افتتاح این مسجد در آنجا نماز بخواند تا از برکت دعای پیامبر برخوردار گردند.  پیامبر، که عازم غزوه تبوک بود، عذر آورد و آن را به پس از بازگشت از سفر موکول کرد.

نزول آیه
چون پیامبر از تبوک بازگشت و به جایی به نام ذی اَوان (یا آروان) نزدیک مدینه رسید، آیه ۱۰۷ سوره توبه در‌ شأن منافقان و این اقدام آنان نازل شد. وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرَارًا وَكُفْرًا وَتَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَادًا لِمَنْ حَارَبَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ ۚ وَلَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَىٰ ۖ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ

(ترجمه: و آنهایی که مسجدی اختیار کردند که مایه زیان و کفر و پراکندگی میان مؤمنان است، و [نیز] کمینگاهی است برای کسی که قبلاً با خدا و پیامبر او به جنگ برخاسته بود، و سخت سوگند یاد می‌کنند که جز نیکی قصدی نداشتیم. و[لی ] خدا گواهی می‌دهد که آنان قطعاً دروغگو هستند.)

دستور پیامبر اسلام
در پی آن، پیامبر به مالک بن دُخْشُم و مَعْن بن عَدی (یا به برادر او عاصم بن عدی و به قولی دیگر، به گروهی از جمله وحشی، قاتل حمزه) امر فرمود تا این مسجد را – که طبق آیه کریمه، به ضرار معروف شد – ویران کنند و آتش بزنند و آنان نیز این بنا را با خاک یکسان کردند. مکان آن نیز، به دستور پیامبر، محل ریختن زباله و مردار شد.

ابولُبابة بن عبدالمُنذر که با تهیه چوب، منافقان را در ساختن مسجد ضرار یاری کرده بود، پس از تخریب مسجد، در کنار آن، با آن چوبها خانه‌ای ساخت. گفته شده است که در آن خانه نه کسی به دنیا آمد، نه کبوتری نشست و نه مرغی آشیان کرد. 

ابوعامر و ساخت مسجد
نسب و پیشینه
گفته‌اند محرک اصلی ساخت مسجد ضرار شخصی به نام ابوعامر بود وی از اشراف اَوس و پدر حنظله غسیل الملائکه (که در جنگ احد به شهادت رسید) بود. وی در ایام جاهلیت به رهبانیت گراییده و به ابوعامر راهب معروف شده بود. او پس از اسلام، برخلاف قبیله خود، کفر پیشه کرد و با پیامبر(ص) مجادله نمود و روانه مکه شد

و مشرکان را در جنگ با مسلمانان یاری کرد. ازاین رو، پیامبر او را فاسق خواند. پس از آنکه پیامبر مکه را فتح کرد، وی به طائف و سپس به شام، که جزو امپراتوری روم بود، رفت و مسیحی شد و در سال دهم هجرت در آنجا درگذشت. 

ایفای نقش ابو عامر
ابوعامر برای هواداران خود در مدینه پیغام فرستاد که به زودی با لشکری از سوی هرقل، امپراتور روم، به مدینه خواهد آمد و پیامبر(ص) و یارانش را بیرون خواهد کرد و باید یارانش در مدینه، محلی برای فعالیتهای آیندۀ او آماده سازند و به جمع آوری سلاح و نیرو بپردازند. در پی همین وعده‌ها بود که منافقان مسجد ضرار را ساختند.