چوب خوشبو دارچین خاصیت هاي بسیاری دارد و کاربرد هاي زیادی هم در نوشیدنیها دارد. دارچین از زمان هاي بسیار قدیم مورد استفاده بوده اسـت. دارچین از خانواده برگ بو میباشد کـه چـه در طب سنتی و چـه در مطالعات مختلف امروزی بـه خواص متنوع و خارقالعاده آن بـه دفعات اشاره شده اسـت، در ادامه بـه بیان عده اي از این خواص می پردازیم.
اندراحوالات خواص شگفت انگیز دارچین
حدود 2400 سال قبل از میلاد مسیح بقراط پدر علم طب توصیه كرد :” اجازه دهید غذا داروی شـما و دارو غذای شـما باشد.”اكنون در هزاره سوم، جهان دوباره بـه توصیه این پزشك قدیمی بازگشته و بـه غذا بعنوان دارو مینگرد. در حال حاضر گیاهان دارویی و مشتقات انها نظیر انواع ادویه 20 درصد تجویزات دارویی در كشورهای صنعتی پیشرفته و 80 درصد در كشورهای رو بـه پيشرفت رابه خود اختصاص میدهد.
استفاده از گیاهان دارویی در ایران نیز مانند اكثر كشورهای در حالِ رشد، متداول بوده و همان گونه رو بـه افزایش میباشد.دارچین از خانواده برگ بو میباشد کـه چـه در طب سنتی و چـه در مطالعات مختلف امروزی بـه خواص متنوع و خارقالعاده آن بـه دفعات اشاره شده اسـت، در ادامه بـه بیان عده اي از این خواص می پردازیم:
دارچین و دیابت
از دسته گیاهان دارویی كه بنظر میرسد در درمان و كنترل دیابت نقش مهمی داشته باشد، دارچین را میتوان نام برد کـه اثرات مفید و کارآمد خود دراین زمینه را از طرق مختلف اعمال میکند:
1- یكی از اجزای فعال دارچین، پلی مری بنام متیل هیدروكسی كالكون بوده كه شبیه انسولین عمل میكند و بهمین دلیل میتواند باعث تقویت عملکرد انسولین، افزایش حساسیت بـه انسولین و هم چنین کاهش مقاومت بـه این هورمون مهم و کاربردی شود.
2- در بیماران دیابتی نوعII فسفوریلاسیون گیرنده انسولینی كاهش مییابد. از طرفی اجزای محلول و پلی فنولهاي دارچین باعث تحریك اتوفسفوریلاسیون گیرنده انسولینی شده و فسفوتیروزین فسفاتاز كه خود یك آنزیم فعال در دفسفوریلیزه كردن گیرنده انسولینی اسـت را مهار میكنند كه خود این مسئله سبب افزایش حساسیت بـه انسولین میگردد.
علاوه بر این در عده اي از مطالعات مشخص شده اسـت كه دارچین باعث افزایش برداشت گلوكز بـه وسیله فعال كردن گیرنده انسولینی و افزایش سنتز گلیكوژن میشود. از سویی دیگر بدلیل آنكه انسولین نقش كلیدی در متابولیسم چربیها را داراست، مصرف دارچین باعث التیام متابولیسم چربیها در بدن نیز میشود.
3- دارچین از طریق ممانعت فعالیت آنزیمهاي α گلوکوزیداز و α آمیلاز پانکراسی، قندخون بعد از غذا را کاهش میدهد و همین طور از طریق انتقال ترانسپورتر 4 «GLUT-4»، برداشت سلولی گلوکز را تحریک میکند.
4- عصاره دارچین از طریق کاهش دادن جذب روده اي آلانین کـه نقش حیاتی را در مسیر گلوکونئوژنز «مسیری متابولیکی کـه گلوکز از پیشسازهای غیر کربوهیدراتی ساده مانند پیروات، لاکتات، اسیدهاي آمینه و … تولید میشود» ایفا میکند، بـه التیام متابولیسم گلوکز کمک میکند.
دارچین و کبد چرب غیر الکلی
در مورد تأثیرات دارچین در التیام عملکرد انسولین «عصاره دارچین باعث افزایش فعالیت انسولین تا 20 برابر میشود» و با درنظر گرفتن خواص کم نظیر آنتی اکسیدانی ترکیبات موجود در دارچین، مصرف این ماده غذایی میتواند در التیام بیماران مبتلا بـه کبد چرب غیرالکلی مؤثر باشد.
دارچین و خواص آنتی اکسیدانی
خاصیت آنتی اکسیدانی دارچین بعلت وجود ترکیبات مختلفی نظیر: اوژنول، استیل اوژنول، کاریونیلن، سینئول و سینام آلدهید میباشد. مطالعات زیادی اثر آنتی اکسیدانی اوژنول را ثابت کرده اند، اوژنول دارای خواص غیرسمی و حفاظت کننده بوده و خروج مواد سمی از روده را تسهیل میکند.
سایر بررسیهاي صورت گرفته دراین حوزه نشان دادهاند کـه اوژنول دارای اثر مهارکنندگی بر اکسیداسیون LDL و VLDL میباشد. از طرفی اثر آنتی اکسیدانی 1و8 سینئول بعنوان بازدارنده صدمات ناشی از اتانول بر معده نیز بـه اثبات رسیده اسـت.
فلاونوئیدها و سایر ترکیبات مذکورِ موجود در دارچین علاوه برکاهش پراکسیداسیون لیپیدها و التیام فعالیت آنزیمهاي شرکت کننده در دفاع آنتی اکسیدانی بدن مانند گلوتاتیون پراکسیداز «GPx»، گلوتاتیون ردوکتاز «GR»، سوپر اکسید دیسموتاز «SOD» و کاتالاز، مانع تشکیل رادیکالهاي آزاد ویرانگر سلامتی نیز میشوند.
دارچین و بیماریهاي قلبی-عروقی
یکی از اجزای فعالِ جدا شده از دارچین بنام 2- متوکسی سینام آلدهید «2-MCA» سبب کاهش چسبندگی سلولهاي اندوتلیال عروق میشود کـه از این طریق میتواند احتمال بروز خطرات قلبی- عروقی را کاهش دهد.از طرفی دیگر دو ترکیب سینامیک آلدهید و سینامیک اسید جدا شده از دارچین سبب افزایش مقاومت قلب در برابر بیماریهاي ایسکمیک قلب «بیماریهایي ناشی از کاهش خون رسانی بـه عضله قلب» میشوند.
سیناموفیلین موجود در دارچین دارای خاصیت مهارکنندگیِ سنتز ترومبوکسان A2 «ترومبوکسانها باعث تجمع پلاکتها میشوند و هم چنین منقبض کننده عروق بوده و فشار خون را افزایش میدهند» میباشد کـه بدینوسیله میتواند نقش مهمی را در پیشگیری از بیماریهاي عروقی و آترواسکلروز ایفا نماید.علاوه بر مسائل گفته شده، دارچین قادر بـه تصحیح پروفایل لیپیدی خون بـه صورت کاهش تری گلیسرید، LDL، VLDL و افزایش HDL خون نیز میباشد.
دارچین و خواص آنتی میکروبیالی
اسانس دارچین توسط محققین زیادی بعنوان منبع مناسب از تركیبات ضد قارچی و باكتریایی شناخته شده اسـت. دو ترکیب اوژنول و سینامیک آلدهید موجود در اسانس دارچین غشای دو لایه فسفولیپیدی سلول را حساس نموده و موجب افزایش نفوذ پذیری و نشت اجزای ضروری داخل سلولی «مانند آهن،ATP ، اسیدهای نوكلئیك و اسیدهای آمینه» میشوند یا بـه سیستمهاي آنزیمی میكروارگانیسمها آسیب میزنند.
در بین تركیبات غیر فنولی اسانسها، نشان داده شده كه سینام آلدهید دارای خواص ضد میکروبی خاصی میباشد و احتمالاً از طریق اتصال گروه كربونیل با پروتئینها عمل کرده و جلوی فعالیت آنزیم آمینواسید دكربوكسیلاز را میگیرد، هم چنین بـه اثبات رسیده کـه این ترکیب میتواند از طریق كاهش محتوای انرژی سلولی نیز، سبب نابودی میكروارگانیسمها گردد.
دارچین و سرطان
دارچین بـه وسیله سه مکانیسم اصلی قادر اسـت در پیشگیری از سرطان کمک کننده باشد:
1- پروسیانیدین و سینام آلدهید مشتق شده از دارچین با مهار فعالیت فاکتور رشد اندوتلیال عروقی نوع 2 «VEGFR2» از رگ زاییِ درگیر در سرطان جلوگیري نموده و احتمال ایجاد انواع تومور را کاهش میدهند.
2- سینامیک آلدهید موجود در دارچین با مهار فعالیت NF-