در دوران عقد دختر و پسر چیزی که اهمیت دارد رفت و آمد خانوادگی و دو طرفه بین زوجین است. باید به این مسئله دقت زیادی شود.
برخی میگویند: رفتن دختر به منزل خانواده شوهر، در عقد بستگی، زمانی که شوهر در مسافرت است، خلاف شأن دختر است. آیا این درست است؟
از نظر شرعی که مشکل ندارد و عقلاً هم مشکل ندارد. ممکن است عرفاً چنین چیزی را نپسندند. البته من در این زمینه اطلاعی ندارم. شما عرف را در حد توان عمل کنید. ما میخواهیم خیلی ضد عرف عمل کنیم. چون یکسری آدابی هست که در یک شهری جاافتاده و همه دارند به آن عمل میکنند
و اگر یک نفر بخواهد خطشکنی کند، مشکل پیدا میکند. خوب است این آداب اشتباه را کمکم از بین ببریم البته شرعاً این کار زیارت است و در باب زیارت روایت داریم. رسول اکرم (ص) میفرماید: زیارت مودت را میرویاند، مودت محبت را زیاد میکند یعنی عشق و محبت ایجاد میکند. عقل هم حکم میکند اعضای این خانواده با هم رفتوآمد کنند.
ببینید این کار شما، چقدر محبت در دل خانواده ایجاد میکند. آنها میگویند عروس ما بدون شوهرش هم میآید و ما را میبیند پس ما را دوست دارد. بله یک وقتی شوهرش هست و عروس را به خانه خودشان میآورد، میگویند به خاطر شوهرش آمده ولی وقتی شوهر نباشد میگویند آمده، ما را ببیند.
در ضمن خود شوهر هم خیلی خوشحال میشود. چون آقایان هم تعصب نسبت به خانوادهشان دارند و دوست دارند خانمشان به خانواده خودش احترام بگذارد. پس آقا هم خیلی خوشحال میشود که خانم بدون حضور وی به دیدار خانوادهاش برود.
اگر شما از این رفتار غیر عرف مورد تهمت واقع میشوید یا از آن آسیب میبینید این کار را نکنید و یا شاید خانواده طرف، این را نپسندند و دوست دارند عروس با شوهرش بیاید. خانمها برای اینکه روحیات خانواده همسرشان را به دست آورند، بهترین فرد، همان شوهرشان است. چون همسرشان کامل خانوادهاش را میشناسد.
از شوهرشان راجع به این موضوع سؤال کنند. این خیلی لازم است چون خانم را زودتر به مقصود میرساند و مرد هم خوشحال میشود و میگوید خانواده من برایش مهم است و دارد از من میپرسد و میخواهد خودش را به آنها نزدیک کند. بعضی مواقع اگر خانم به خانه خانواده آقا برود و آنجا بماند، ممکن است
خطراتی داشته باشد. یا آقا دوست دارد با خانمش به منزل خانوادهاش برو د ولی اگر این مشکلات نیست میتواند رفتوآمد کند و این کار توصیه میشود به شرطی که مشکلاتی که گفتیم نباشد.
خانواده شوهرم در دوران عقد به خانه ما نمیآیند. من از این مسئله خیلی رنج میبرم و فکر میکنم خانواده شوهرم، من را دوست ندارند، لطفاً راهنمایی کنید.
نه معنایش گمان نمیکنم چنین چیزی باشد. این به همان تفاوت فرهنگها برمیگردد. گاهی آدمهایی را داریم که در دوران عقد، ارتباط برقرار نمیکنند مگر بهضرورت. مثلاً محفل خاص و ویژهای باشد. ارتباط بینشان مرسوم نیست. خوب این یک اختلاف فرهنگی است. پس خانم عزیز آنطور نیست که شما رنج ببرید
که مثلاً شما را دوست ندارند یا اینکه یک تیپ شخصیت درونگرا هستند. شما اگر بپرسید شاید با دیگران هم همینطور هستند. اصلاً نمیجوشند. با عمه و خاله خودشان هم رفتوآمد ندارند. اگر بیایند عروس خانم خوشحال میشود. جلوی خانواده سرافراز میشود که خانواده شوهر به دیدنشان آمده است
و مخصوصاً، اگر هدیه هم بیاورند، عروس خانم روحیه میگیرند. این خیلی خوب است. ما میخواهیم تأکید کنیم ولی متأسفانه بعضیها این کار را نمیکنند فرض کنید کسی عمداً نمیآید کار خوبی نیست ما میخواهیم صحه بگذاریم ولی حالا اینطور شده است. شما که شوهرتان را دوست دارید، این فکر شما باعث میشود
کمکم برخوردهایتان با خانواده همسر عوض شود و شما به آنها اظهار علاقه نکنید و این روی ارتباط شما با همسرتان هم اثر میگذارد. این بد است. شما به آنها هم علاقه دارید پس شما بیایید و بیاعتنا شوید و دلتان را دریایی کنید و اینها را به دل نگیرید و برایتان مهم نباشد. مهم است ولی حالا که نیست شما زندگیتان را خراب نکنید.
آیا میزان رابطه پسر و دختر در عقد میتواند روی محبتشان تأثیرگذار باشد؟ مثل رفتوآمد.
بله اگر رفتوآمد کم باشد خانم دلسرد میشود و ناامید میگردد. اگر این خانم، در حد نیاز ارتباط برقرار نکند دلسرد میشود ولی اگر زیاد ارتباط باشد و بیشازحد متعارف، ممکن است در آقا ایجاد دلزدگی بکند و گذشته از این، در رفتوآمد بیشازحد، خانواده دختر هم اذیت میشود. آقا معمولاً خانم را در منزل پدری او میبینند.
محدودیت فضا و محدودیت امکانات هست. من توصیه میکنم به خانمهای محترم اصرار نکنید زیرا خانمها به خاطر شدت عواطف، بیشتر میگویند آقا بیا و رفتوآمد کن و از مشکلات منزل غافل هستند حتی بهرغم میل باطنی خانوادهشان هم عمل میکنند و اصرار میکنند. درست است شما عشقورز هستید
و شدت عواطف دارید و عشق در خانمها یک پدیده غیر منقطع است و به قول فرانسویها عشق قلمروی سلطنت زن است. این درست است و شما خانمها یک حس رضایتمندی و موفقیت را با عشقورزی به دست میآورید و وقتی احساس محبت میکنید احساس موفقیت هم میکنید. اگر زیادی ایشان را به سمت منزل بکشانید،
همان حالت دلزدگی ایجاد میشود و یک احساس درماندگی و به دام افتادن که سعی میکند خودش را کنار بکشد. اجاره بدهید در حد متعارف و کم باشد. بگذارید دلتنگ شما بشود، احساس دلتنگی پیدا کند. جیران خلیل جیران نویسنده مسیحی جمله زیبایی دارند که میگویند ستونهای معبد هم ازهم فاصله دارند. گاهی فاصله آشیانه عشق را تقویت کنید. بگذارید این فاصلهها در دوران عقد باشد.
دخترخانمی میگفتند: من در دوران عقد هستم. پدرم اجازه نمیدهد با شوهرم بیرون بروم. حتی به خرید. چه کارکنم؟
در حد عرف خوب است. بعضیها بیشتر از حد عرف سختگیری میکنند، پسندیده نیست. اینها عقده ایجاد میکند. ممکن است یک حالت انتقامجویی را بوجودآورد که دودش به چشم خانم میرود. اینها به هم محرم هستند و اجازه دارد هر جور لذتی را از هم ببرند ولی ما نمیخواهیم خارج از عرف باشد که خداینکرده آبروی خانواده درخطر بیفتد. حداقل در حد عرف سخت نگیرید.
در دوران عقد هستیم شوهر در شهرستان زندگی میکند کمتر میتوانیم همدیگر را ببینیم به نظر میرسد این دوری دارد به سردی روابط ما میانجامد راه کا رخواسته بودند.
واقعاً فاصله ملاقاتها خیلی طولانی نشود و دیدارها خیلی به تأخیر نیفتد و خانم در حد توان هزینه کنند، بروند و همسرشان را ببینند و اگر در عرف مشکل ندارد آقا برود. اگر مشکل کاری هم ندارد این مهم است. چون باید یکجوری همدیگر را ببینند، اگر سفر هم هزینه ای برایشان دارد،
اینقدر این هزینه دارای آثار و برکاتی هست که جلوی هزینههای دیگر را میگیرد. منظورم این است اگر توانش را هم ندارند باز این کار را بکنند. چرا اصرار به دیدار حضوری داریم؟ البته راههای تلفنی، پیامک هم خوب است البته وقتیکه از باب ضرورت امکان حضور کمتر است میتواند با چت کردن همدیگر را ببینند
یا تلفن و ایمیل هم خوب است ولی در آموزههای دینی ما، کنار هم بودن تأکید شد ه است و اظهار محبت است. یک روایت از حضرت رسول داریم: وقتیکه زن و مرد کنا رهم مینشینند و با کلام شیرین به هم محبت میکنند برای آنها ثواب هفتاد حج مقبول نوشته میشود. اعتکاف خیلی صواب دارد اگر این اعتکاف در مسجدالنبی باشد
خیلی ثوابش بیشتر است و حضرت فرمودند: جلوس الامرءعند عیالة احب الی اله من اعتکاف فی مسجدی هذا. اگر آقایی کنار خانمی بنشیند و محبت کند، ثوابش از اعتکاف در مسجدالنبی بیشتر است. ارتباط حضوری بهتر است. امکانات دیگر مثل تلفن خوب است نامه هم خوب است مثل اوایل جوانی ما. در دوری مثلاً آقا سرباز بودند و نامههای پر از عواطف برای خانم مینوشتند.
مدت عقد بستگی چقدر باید باشد؟
ما نمیتوانیم زمان بدهیم. ما نمیتوانیم یک حداقل و یک حداکثر را بگوییم. چون فرهنگها و آداب متفاوت است. مبنای من اعتدال است. نه افراط و نه تفریط. اگر مدتزمان عقد طولانی بشود، خسته میشوید، در این رفتوآمدها ممکن است بین اعضای خانواده تنشهایی ایجاد شود،
در این مدت طولانی نقطهضعفها پررنگ بشود، حساس بشوند و در آنها تردید ایجاد شود، بار اقتصادی برای خانواده دخترخانم دارد. پس این مدت را طولانی نکنید مگر اینکه دلیل خاصی داشته باشید؛ مثلاً آقا هنوز درسشان تمام نشده، سربازیشان تمام نشده، بهواقع امکانات اولیه مادی را ندارند
یا اینکه مسائلی در دوران عقد بستگی پیشآمده که به تردید رسیدهاند و میگویند: شش ماه دیگر به تأخیر بیندازیم تا ببینیم چه میشود تا نگران از بین برود. در ضمن خیلی کم هم نکنید. اگر این دوران اصلاً نباشد و یا خیلی کوتاه باشد، فواید آن از بین میرود. یکی از فواید دوران عقد بستگی،
شناخت عمیقتر و فراهم آوردن زمینه تفاهم بیشتر است. فرصت تجدیدنظر را به دو طرف میدهد. ممکن است شما همه نکات را رعایت بکنید و بعد ببینید مشکل جدی پیشآمده پس وقت تجدیدنظر همین الآن است زیرا وارد زندگی بشوید، کار سختتر میشود. وقتی همزمان عقد و عروسی بکنند خانم دیگر دوشیزه نیستند
و جدا شدن سختتر میشود ولی اگر عقد کرده باشند، مشکلات کمتر است هرچند که خانم فرصتها را از دست میدهد ولی باز بهتر است. این دوران، دوران کارورزی ازدواج است. حالا اگر خانم در دوران زندگی خود را آماده نکردهاند، این فرصت خوبی است و آقایان هم عقل معاش پیدا کنند یعنی مدیریت پول داشته باشند.
در این دوران، ارتباط عاطفی کمکم قطع میشود تا طرفین راحتتر این کار را انجام دهند. دیگر اینکه خانوادهها آمادگی برای ازدواج پیدا میکنند.
میزان رفتوآمد در دوران عقد باید چگونه باشد؟
میزان رفتوآمد، تابع فرهنگ و آدابورسوم هر شهری است این را هم نمیتوانیم زمانی را تعیین کنیم. خوب است آقاپسر این سؤال را از دخترخانم بپرسند تا فضای فکری او و همچنین فضای خانه ایشان را بفهمند. در ضمن فقط به حرفهای دخترخانم اکتفا نکنند و بازخورد خانواده را هم بعد از مدتی ببینند.
نکتهاش هم این است که خانم هستند و عاطفی هستند و دوست دارند و به شوهرشان محبت دارند و دوست دارند همیشه پیششان باشد. به محدودیتهای خانواده دخترخانم را هم توجه کنید. آنها میخواهند دامادشان را تحویل بگیرند و یا گاهی فضای خانه محدود است و یا نوجوان در خانه دارند.
حتماً برای رفتوآمد برنامه داشته باشید. بیخبر به آنجا نروید. شما دوست دارید همسرتان را در پوشش مناسب ببینید. اینها را دقت بفرمایید. در رفتوآمد تعادل داشته باشید. اگر برنامه تلفنیتان این است که هفتهای یکبار زنگ میزنید، یکدفعه سه هفته دیگر زنگ نزنید؛ و با دخترخانم تماس نداشته باشید.
این کار در دختر دغدغه ایجاد میکند. وقتی به خانه همسرتان میروید، مدتی را با خانوادهاش باشید. اگر میخواهید تفریح یا مسافرت بروید رضایت خانواده را کسب کنید و عرف خانواده را در نظر بگیرید. در جلوی دیگران به همسرتان محبت کنید و احترام بگذارید ولی عشقورزی باید در خلوت شما باشد. حتماً برای خانمهایتان هدیه بخرید. البته آقایان هم هدیه دوست دارند ولی خانمها بیشتر دوست دارند.
روایات زیادی در مورد هدیه دادن داریم. به توصیهام به آقایان این است که به عرف عمل کنید. به پدرهای عزیز هم میگوییم: سختگیری نکنید و به آنها اعتماد کنید تا خاطرات خوشی برای آنها باقی بماند.
در ارتباطات بعد از عقد، برای خانم و آقا محدودیتی وجود دارد؟
از زمانی که محرم میشوند، هرگونه ارتباطی برای آنها حلال است چون دیگر زن و شوهر شدهاند. در عرف جامعه ما، قسمتی از ارتباط را به بعد از عروسی موکول میکنند. به نظر من این را خیلی جدی بگیرید.دخترخانمها مواظب باشند. با هم ارتباط دارند و رابطه عاطفی هم دارند ولی باید آن قسمت را هم رعایت کنند. اگر خداینکرده به جدایی بکشد چون خانم دیگر دوشیزه نیستند، پسر باید مهریه را کامل بدهد؛
و بعد دخترخانمی که جداشدهاند، خیلی فرصتها را از دست میدهند. الآن دیگر یک بیوه هستند و دوشیزه نیستند. ممکن است در موضع تهمت هم قرار گیرند که نکند ایشان مشکلی داشتهاند که به جدایی کشیده شده است.
یک ماه است که عقد کردهام و همسرم برای برقرار کردن ارتباط عاطفی دچار اضطراب میشود. مشکل کجاست؟
در گروهی از خانمها این مشکل برای مدتزمان محدود پیش میآید. به جهت شرم و حیا و این بزرگترین اتفاق زندگیشان بوده و دچار اضطراب میشوند. اگر در حد شرم و حیا باشد و چند روزی باشد ما را نگران نمیکند و به آقایان توصیه میکنم در ایجاد ارتباط عجله نکنید و شتابزده عمل نکنید. گفتگو کنید.
امید بدهید. حرفهای عاطفی بزنید و حتی پیشانی همسرتان را ببوسید. با یکسری عشقورزیهای عاطفی که در او دغدغه ایجاد نشود، شروع کنید. خانم آرامش میگیرد و اضطرابش از بین میرود. ولی یک ماه استمرار ما را نگران میکند. شما به مشاور مراجعه کنید. ممکن است حالت این دخترخانم عللی داشته باشد؛ مثلاً مسائل ارتباطی را یاد نگرفتند و مشاور به او یاد میدهد.
یا ریشه در مشکلات روحی و روانی در زمان کودکی ایشان دارد که اینجا به روانشناس بالینی ارجاع میدهند. ممکن است تصویر خشنی از یک مرد را دیده یا شنیدهاند. ممکن است مشکل جسمانی باشد و هورمونهایی ترشح نمیشود. اگر در این یک ماه، روند رو به رشدی داشتند، باز خوب است و نگرانکننده نیست.
در همه نهادهای دولتی مرکز مشاوره وجود دارند. مهم این است که جایگاه مشاوره در کشور ما جا بیفتد. در غرب این جایگاه خیلی بالایی دارد. پس میتوانند به مراکز مشاوره ازدواج مراجعه کنند.
یک دختر و پسر در دوران عقد، از چه راهی میتوانند از هم شناخت کامل پیدا کنند؟
این سؤال خوبی است. چون دوران عقد، دوران شناخت عمیقتر و بیشتر از همدیگر برای تفاهم بیشتر در زندگی زناشویی است. در دوران نامزدی هم دنبال شناخت هستیم ولی برای انتخاب ولی در اینجا برای تفاهم و تکامل است که وقتی وارد زندگی رسمی میشوید بهتر زندگی کنید.
در این دوران دیگر اضطرابهای قبل از عقد وجود ندارد. رودربایستی هم نیست. ارتباطات بیشتر است. الآن محرم هم هستند و گفتگوها محدودیت ندارد و شما در موقعیتهای مختلف قرار میگیرید. در جمع خانوادههای هم قرار میگیرید. در تعامل با خانواده طرفین، روحیات آنها را میشناسید. میهمانی زیاد میروید
و شما را پاگشا میکنند. در این موقعیتها، افراد جوهره خودشان را نشان میدهند و حضرت علی (ع) میفرماید: در دگرگونیهای احوال است که جوهرهاش اشخاص معلوم میشود. خانه دوستان همسرتان میروید و رفتار او را با دوستانش میبینید. به این موقعیتها دقت کنید تا نسبت به همدیگر شناخت پیدا کنید.
البته شناخت در خانوادههایی که تکجنسی هستند سختتر است؛ مثلاً سه تا خواهر هستند یا سه تا برادر هستند.
چگونه میتوانیم جلوی مشکلات دوران عقد بستگی را بگیریم؟
البته ما آسیبهایی در این دوران داریم. اول کاری که میتوانید بکنید که مشکلی در دوران عقد پیش نیاید، این است که ذهنیتها را پاک کنید. ذهنیت بد خود را نسبت به مادرشوهر و خواهرشوهر و مادرزن پاک کنید. این در کشور ما یک بحث فرهنگی شده است. عزیزان ما اینقدر سوژه برای لبخند داریم
که احتیاج به این سوژهها نیست. بله شما لبخندی هم میزنید ولی نمیدانید با این کار آن را تثبیت میکنید. اگر در خانواده طرف، دیدید حساسیتهایی نسبت به شما دارند، شما به آنها حق بدهید و کاری نکنید که فکر کنند شما فرزند او را گرفته اید. پس ذهنیتها را اصلاح کنیم. نکته دوم این است که از یادآوری گذشته پرهیز کنید.
حالا فرایندی خواستگاری انجام شده و روی مهریه چانه زده شده، ای کاش این اتفاق نمی افتاد، ولی حالا افتاده شما فراموش کنید. در جاهایی که شیطان می خواهد وارد شود همین جا است که می گوید یادت هست چه بلاهایی سرت آوردند، این وسوسهها را با گفتن لااله الا الله از خود دور کنید.
به گذشته فکر نکنید. خانمها و آقایان از خواستگاران گذشته و کاندیداهای گذشته خود صحبت نکنید. اینها بدبینی ایجاد میکند. دل ها را چرکین میکند. گاهی با افتخار، تعداد دوست دختر های خود را به خانمشان میگویند. شما با این کار زندگی تان را نابود میکنید. سوم اینکه سعی کنید وسوسه نشوید؛
مثلاً یک نقص کوچکی در خانم میبینید؛ مثلاً خراش کوچکی در بدن است. در اصل انتخاب شک میکند. در اینجا هم وسوسه می شوید. شما نباید آرمان گرا باشید. شما با کسی ازدواج میکنید که هفتاد درصد نقطه مثبت دارد. با این وسوسه این طو رمقابله کنید که بگویید من باهر کس ازدواج می کردم سی درصد نقطه منفی داشت.
جلوی وسوسه های دیگران را بگیرید؛ مثلاً میگویند: از الآن به شوهرت رو نده یا گربه را دم حجله بکش. اینها نسخه های شیطانی است. نسخه های الهی نیست. پرهیز از مقایسه خیلی مهم است. شما که شوهرتان را با شوهر دوستتان مقایسه میکنید، فقط نقاط مثبت او را میبینید و نقاط منفی او را خانمش می داند
و شما نمیدانید. پس مقایسه نکنید. توقعات بی جا نداشته باشید؛ مثلاً آقا دیگر به مادرش توجه نکند و آقا هم انتظار دارد خانم دربست مال ایشان باشد و بدون اجازه آب نخورد. اینها توقعات بی جا است. قهر هم آفت بزرگی است. راه ساختن قهر کردن نیست. قهر نکنید. به این آسیب های دوران عقد توجه کنید.
چرا عشقهای دوران عقد، بعد از عروسی کم میشود؟
این عشق مجازی نفسانی است و از نوع عشق خوب است. این دو بهم محرم هستند و عشقورزی میکنند و ثواب هم دارد. اقتضای دوران عقد هم این است که عشقورزیها طولانی باشد و بعد از عروسی این عشق فروکش میکند و کاملا محسوس است. البته این طبیعی است.
علت آن هم محدودیت دوران عقد است. دوری و دوستی. مخصوصاً اگر پدرخانم سخت گیر باشد و اجازه ندهد که داماد به منزلشان رفتوآمد بکند. در زمان عقد حریص هستند اما بعد از آن که محدودیت برداشته شد، شکل محبت عوض میشود. محبت از بین نمیرود، عشق از بین نمیرود، فقط شکل آن عوض میشود.
مثل شکوفه و میوه است. در دوران عقد، عشق مثل شکوفه است و بوی خوبی دارد، خوشگلتر و لطیف تر است. ولی وقتی وارد زندگی میشوند، این عشق مثل میوه است. به قشنگی شکوفه نیست و عطر آن را ندارد ولی میوه خیلی خوب است. داستان این است. نگران نباشید. البته به شرط اینکه این شکوفه به میوه تبدیل بشود. ما باید توجه کنیم و درخت عشق را آبیاری کنیم. چون ممکن است شکوفه بریزد.
یکی دیگر این است در دوران عقد همه چیز از دور است و همه چیز منظم و مرتب است. نقاط منفی شما در دوران عقد به چشم نمیآید. وقتی کنار هم باشید، آن سی درصد نقاط منفی به چشم میآید. شما باید در زندگی مشترک، نقاط منفی همدیگر را تحمل کنید. برنامه ما را دنبال کنید.
خانم و آقای پیری را میبینید که تحمل دوری همدیگر را ندارند. حالا اگر درگیری و بی حرمتی ایجاد کنیم، این عشق از بین میرود. من در محافل میگویم: آقایانی که در دوران عقد آرزو میکردید یک ساعت بیشتر پیش خانم بمانید، چرا حالا آرزو میکنید به یک ماموریت بروید و از خانم تان دور باشید؟ یک اتفاقی افتاده است. شما همان آدمها هستید.