اعیاد در دنیای مجازی عادتی برای زندگی 

مردم ایران راکه بنگریم همه ی ساعات زیادی را در طول روز با دنیای مجازی درگیر هستند و از شبکه هاي اجتماعی بطور سرسام آوری استفاده می کنند. روند ایجاد شبکه‌هاي اجتماعی طی سال‌هاي اخیر سیر بسیار سریعی را طی کرد بـه طوریکه امروزه کمتر کسی پیدا می شود کـه در فضاهای فیسبوک، ایمو، توئیتر، آپارات، تلگرام، گوگل پلاس، تلگراف و… عضویت نداشته باشد.

اولین بار مفهومی با عنوان شبکه‌هاي اجتماعی اینترنتی با قالب امروزی درسال 1960 در دانشگاه ایلی نویز در ایالت متحده کشور آمریکا مطرح شد. پس ازآن در 1997 اولین سایت شبکه اجتماعی اینترنتی بـه آدرس sixdegrees راه‌اندازی شد. این سایت بـه کاربران خود اجازه ایجاد پروفایل داد تا آنان بتوانند

لیستی از دوستانشان ایجاد کنند. درسال 2008، facebook با ایجاد صفحات اصلی وب‌سایت خود بـه زبان‌هاي مختلف، موجب رشد چشمگیر کاربران و کاربری سایت خود شد.انچه کـه دراین میان جای بحث دارد تاثیر شبکه‌هاي مجازی بر شاخص‌هاي مختلف زندگی اعم از گفتمان، پوشش، همسریابی،

رابطه دوستانه، فعالیت‌هاي سیاسی و… اسـت. فضای مجازی در دنیای امروزه مـا بـه نحوی رخنه کرده اسـت کـه نمی توان زندگی بدون آنرا تصور کرد و تاثیر این فضا بر تغییر سبک زندگی ایرانی – اسلامی، شکستن مرز باورها و ارزش‌ها غیر قابل انکار اسـت.

روزمرگی ایرانیان در فضای مجازی
میلاد جان‌جانی گودرزی، عضو آکادمی جهانی علوم، مهندسی و تکنولوژی با اشاره بـه تاثیرات فضای مجازی بر ابعاد مختلف زندگی، گفت: یکی از نگرانی‌هاي امروزه، اثرگذاری فضای مجازی بر رفتار و روابط اجتماعی افراد جامعه و از بین بردن قبح و حدود روابط زن و مرد اسـت.

وی بیان کرد: امروزه شبکه‌هاي اجتماعی و فضای مجازی بـه سرعت در بین جوانان ایرانی محبوب شده اسـت و متأسفانه ایرانیان دراین فضاهای غیرواقعی روزمرگی می کنند.این عضو انجمن بین‌ المللی دانشمندان ادامه داد: هر چند ارتباطات در فضای مجازی را بعنوان نسل جدیدی از ارتباطات اجتماعی باید پذیرفت اما رعایت نکردن حد استفاده از این تکنولوژی‌ها تهدیدی برای زندگی فردی و اجتماعی اسـت.

این نویسنده و مولف افزود: شبکه‌هاي اجتماعی مکانی برای طرح شبهات و ابراز عقاید غلط اسـت ودر چنین محلی نوجوان و جوان فرصتی برای تحقیق دقیق بر اصل موضوعات مطرح شده ندارند ودر عمل این فضا بـه محلی برای ترویج باورهای انحرافی تبدیل میشود.

جان‌جانی‌گودرزی با بیان این کـه از مهم ترین تاثیرات فضای مجازی بر زندگی ایرانیان ترویج سبک زندگی غربی اسـت، تصریح کرد: در اینچنین فضاهایی ارزش‌هاي زندگی فردی و اجتماعی افراد کوچک شمرده می شوند ودر مقابل قبح زندگی غربی‌ها بالا میرود و اینچنین زیربنای فکری جوان و نوجوان دستخوش تغییر شده و سبک زندگی وی بـه غرب‌گرایی میل پیدا می کند.

وی یادآور شد: اگر چـه فضاهای مجازی محلی مناسب برای تبادل عده اي از اطلاعات علمی، سیاسی و… را برای انسان بـه وجود آورده‌اند اما سلامت جسمی و روانی کاربرانی کـه بیش از حد از این محیط‌ها استفاده می کنند رابه خطر می‌اندازد.

این عضو آکادمی جهانی علوم، مهندسی و تکنولوژی با تأکید بر این کـه ماهیت فضاهای مجازی بد نیست، خاطرنشان کرد: دستیابی سریع و راحت بـه آخرین اطلاعات، جهانی و فرامرزی بودن، گسترش تبادل نظرها و… از فرصت‌هاي استفاده از فضای سایبری اسـت.

این نویسنده و مؤلف درباره راهکارهای اشاعه فرهنگ استفاده درست از فضای مجازی، اظهار کرد: تیم‌سازی در قالب گروه‌هاي فرهنگی اثرگذارترین روش دراین خصوص اسـت چراکه این تیم‌ها از بدنه خود مردم تشکیل میشوند.

جان‌جانی‌گودرزی گفت: شورای عالی فضای مجازی مرجع ذی‌صلاحی برای ارائه راهکار جهت اشاعه فرهنگ استفاده درست از فضای مجازی اسـت و نیاز اسـت کـه دولت بودجه بیشتری را در اختیار این مرجع قرار دهد.

شبکه‌هاي مجازی عامل تغییر ساختار خانواده‌ها
یک جامعه‌شناس نیز دراین باره بـه خبرنگار ایسنا گفت: شناخت تهدید، آسیب‌ها، معایب و مضرات فضای سایبری موجب خواهد شد کـه برخورد و راهکار بهتری با این مسئله داشته باشیم. فرهاد طهماسبی بیان کرد: فضای مجازی، هویتی مجازی بـه کاربران میدهد و حضور افراد دراین فضاها، نوجوان و جوان را از هویت حقیقی خود دور میکند

و از او شخص دیگری می‌سازد. این دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی اضافه کرد: در فضای سایبری کاربران بـه اسانی می توانند جنسیت خودرا پنهان کنند و با هویتی کاملاً متفاوت از آنچه کـه هست در شبکه‌هاي اجتماعی فعالیت کنند.

طهماسبی اظهار کرد: شبکه‌هاي مجازی منجر بـه تغییراتی در رفتار خانواده شده‌اند؛ امروزه والدین و فرزندان دریک خانواده تحت تاثیر فضاهای سایبری هستند و از شخصیت‌هاي فعال در چنین شبکه‌هایي الگوپذیری می کنند. این جامعه‌شناس ادامه داد: اعتیاد بـه فضای مجازی امروزه بـه حدی رشدکرده اسـت

کـه جوانان مـا ساعت‌ها در چنین فضاهایی فعالیت میکنند. این مدرس دانشگاه‌هاي لرستان اضافه کرد: استفاده بیش از حد متعارف از شبکه‌هاي مجازی بـه وابستگی شدید روانی و فکری می‌انجامد و کاربران را دچار افسردگی می کند.

طهماسبی یادآور شد: در تعداد زیادی از شبکه‌هاي اجتماعی اطلاعات شخصی افراد رد و بدل میشود و اشخاصی کـه اطلاعات خودرا دراین فضاها تبادل کرده‌اند بارها مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند. وی خاطرنشان کرد: با عضویت نوجوانان در عده اي از شبکه‌هاي اجتماعی کـه متن‌ها و عکس‌هاي انحرافی رابه اشتراک میگذارند،

فرد دچار بلوغ جنسی زودرس شده و از مسیر ارزش‌ها منحرف می شود. این جامعه‌شناس گفت: عده اي از طلاق‌هایي کـه امروزه شاهد آن هستیم دلیلی جز شبکه‌هاي مجازی ندارد و عده اي از نزاع‌ها و درگیری‌ها نیز بر سر همین مسأله اسـت.

این دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی افزود: فراهم کردن زیرساخت‌هاي فرهنگی توسط مسئولین، آموزش بـه خانواده‌ها، اشاعه فرهنگ استفاده درست از شبکه‌هاي مجازی، نظارت این فضا توسط پلیس سایبری و… جامعه را از تهدیدهای فضای مجازی دور نگه می‌دارد.

احتمال بروز افسردگی با استفاده بیش از حد از فضای مجازی
یک روان‌شناس نیز درباره اختلالات روانی و رابطه آن با شبکه‌هاي مجازی گفت: هر چـه کاربران زمان بیشتری را برای حضور در فضاهای مجازی بگذرانند احتمال بروز افسردگی در آنان بالاتر اسـت. محمدعلی سپهوندی بیان کرد: زیاده‌روی در استفاده از تکنولوژی سلامت روان را تهدید می کند

و تاثیرات مخربی بر روح کاربران دارد. این عضو هیأت علمی دانشگاه لرستان اضافه کرد: کاربران هر چـه بیشتر از این شبکه‌ها استفاده کنند، بیشتر در فعالیت‌هاي روزمره خود دچار حس منفی‌بافی و افسردگی میشوند.سپهوندی اظهار کرد: شبکه‌هاي اجتماعی ارتباط حضوری بین افراد را کم میکند

و حس شادی کاذب بـه شخص میدهند و بـه مرور زمان دور شدن حضوری از خانواده، دوستان، فامیل و… سبب بروز افسردگی می شود؛ مقایسه افراد با یک دیگر و با خود در شبکه‌هاي سایبری زمینه بروز افسردگی را فراهم می کند. وی یادآور شد: کاربران در چنین فضاهایی میتوانند در نقش‌ها و شخصیت‌هاي متنوع بدون مشخص شدن هویت واقعی خود ظاهر شوند و این مسئله زمینه‌ساز خطرات جدی اسـت.

فضاهای مجازی در دنیای امروز جای دوستان و آشنایان را گرفته، ارزش‌هاي اجتماعی را کمرنگ جلوه داده و بنیان خانواده را سست کرده و بنظر می‌رسد کـه اشاعه فرهنگ استفاده درست از این فضا بهترین روش پیشنهادی اسـت و پیاده‌سازی آن نیازمند همت مسئولین، دستگاه‌هاي مرتبط، مدارس، خانواده، رسانه‌ ها و… اسـت.